‘Ik maak met nabestaanden een beginnetje voor de jaren die nog gaan komen.’

Het dagelijks leven missen

'Ik zet al mijn zintuigen aan als ik bij mensen aanschuif. Ik luister naar ze, ben met ze in het gesprek en ik kijk rond. Zie ik vingerhoedjes uit alle landen, dan vraag ik wie ze verzamelde en waarom. Als ik een hele mooie tuin zie, dan vraag ik wiens hobby dat is. Ik hou van verhalen dus ik probeer die altijd boven tafel te krijgen en ze te verwerken in een afscheid. Want het zijn de kleine dingen die je gaat missen, het kopje koffie dat hij voor jou naar boven bracht. Het zit 'm in het dagelijks leven. In de week voor het afscheid gaan mensen terug in de herinneringen. Maar ze kijken ook hoe hun dierbare in hen verder leeft. Het is troostrijk om verder te kijken dan de herinnering, naar wat iemand je heeft meegegeven.'

Extra troost

'Als ik bij een familie ben geweest, dan houd ik in de week voor het afscheid altijd contact, want er worden in die week vaak nog ideeën geboren. Uit hun verhalen haal ik soms nog ideetjes waardoor we nog extra troost kunnen bieden. Dat kan in zoiets kleins zitten als mensen erop attenderen dat ze een paar mooie narcissen uit de tuin mee kunnen nemen om in de kist te leggen. En je probeert nog herinneringen te maken. Dat kan bijvoorbeeld een vingerafdruk zijn, maar het kan ook een geurtje zijn dat we opspuiten voordat je komt. Ik vind het belangrijk dat we alle zintuigen aanspreken.'

Lang samen geweest

'Mensen willen vaak de wensen van de overledene inlossen. Ik vraag hen in die periode ook naar wat ze zelf graag willen. Wil je na de ceremonie samen een gebakje eten? Misschien de uitvaart juist niet in een grote aula? Wil je graag dat er stilte is of wil je juist samen praten over jullie dierbare? Ook als er weinig mensen komen, hebben mensen soms specifieke wensen. Pas geleden regelde ik een uitvaart van iemand die een paar dagen na het overlijden 60 jaar samen zou zijn geweest met haar partner. Hij had een paar dagen voor hun jubileum zestig rozen voor haar gekocht, zodat zij ze nog kon zien. En uiteindelijk lagen de zestig rode rozen op de kist.'

Ieders verdriet is uniek

'Het komt gelukkig niet heel vaak voor dat iemand alleen overblijft in een aula. In de scène in de commercial zie je Frans die alleen staat, maar er had net zo goed 500 man bij kunnen zijn. Mensen kunnen naast elkaar staan en net zo eenzaam zijn. Of die dienst nou druk of klein is, dit beeld klopt bijna altijd omdat je altijd teruggaat naar de mensen die iemand echt gaan missen. De mensen voor wie de wereld wezenlijk verandert. In onze commercial vraagt Frans om mijn hand, maar soms is het niet de aanraking maar een blik die het verschil maakt. Mensen zoeken steun bij mij omdat ik een fijn contact met ze heb opgebouwd, ze een veilig gevoel geef en troost kan bieden. Ieders verdriet is uniek want uiteindelijk verlies je allemaal iemand anders: een partner, een moeder, een zus. Er is geen proces zo uniek als rouw en je kunt elkaar niet altijd steunen. Daarom wil ik dat mensen weten dat ik er ben als het nodig is.'

Een beginnetje maken

'Als mensen lang samen zijn geweest, dan vullen ze elkaar zo aan dat ze eigenlijk één zijn. Dan zie ik dat iemand ontredderd is. Dat ze aan tafel zitten en niet weten hoe ze verder moeten. Er is ook een stukje van hen doodgegaan en het leven staat op zijn kop. De zorg vertrekt, iedereen die jou steunde in deze week, stapt weer de deur uit. Ik vind het belangrijk dat ik als uitvaartverzorger met nabestaanden een beginnetje maak voor de jaren die nog gaan komen. In dit geval zei ik tegen meneer: ‘loop eens binnen bij de bloemist’. Want die zal zich de rozen herinneren en vragen hoe het nu met je is. En stuur de biljartclub ook een rouwkaart. Zo bouw je de banden die zijn verwaterd weer in kleine stukjes op. Dat die lijntjes gelegd worden, vind ik heel belangrijk.'