Speechen bij een uitvaart, hoe doe je dat?

Tranen mogen

Ben je bang dat je gaat huilen tijdens de speech? Dat geeft helemaal niks. Tranen horen erbij. Het is ook niet erg om steeds even te pauzeren en een slokje water te nemen. Zorg dat je tissues bij je hebt en probeer rustig te blijven ademen. Misschien vind je het een geruststellend idee om van tevoren met iemand af te spreken dat hij of zij het van je overneemt als je echt overmand wordt door emoties. Dat hoeft geen familie of een vriend te zijn, de uitvaartverzorger kan dat ook heel goed.

Stilte

Het is helemaal niet erg als er even niets wordt gezegd. Over alles wat er komt kijken bij afscheid nemen, zoals dankbaarheid, liefde en verbondenheid, kun je prachtige dingen zeggen. Maar een moment stilte in acht nemen, en misschien in die stilte alleen een kaars aansteken, kan juist een mooie manier zijn om symbolisch je gevoelens te uiten.

3 tips voor de sprekers

1. Probeer herinneringen in je toespraak te verwerken die voor de meeste gasten herkenbaar zijn.
2. Oefen hardop voor de spiegel. Of nog beter: vraag van tevoren of iemand naar je toespraak wil luisteren.
3. Zorg dat je kleren draagt waarin je je prettig voelt. Voel je je niet op je gemak op hoge hakken, doe dan vooral makkelijke schoenen aan.

Wie zegt wat?

Om te voorkomen dat er bij het afscheid telkens hetzelfde verhaal, herinnering of anekdote voorbijkomt, is het handig om van tevoren met de (overige) sprekers te inventariseren wie wat ongeveer gaat zeggen. Ook kun je voor afwisseling zorgen door af te spreken dat bijvoorbeeld een kleinzoon vertelt over logeerpartijtjes van vroeger bij oma, haar dochter over de bijzondere rol die ze binnen de familie had en een broer over haar jonge jaren. Weer iemand anders heet de genodigden welkom en tot slot dankt iemand namens de familie iedereen voor hun komst.

Spreken voor een grote groep

Het helpt tegen de zenuwen als je je bedenkt dat je voor verschillende mensen je verhaal doet, en niet voor een grote groep. Wanneer je daar eenmaal staat, kijk je één iemand aan (bijvoorbeeld iemand die je goed kent) en je bent nog even stil, een of twee ademhalingen lang. Richt je tot diegene alsof je een een-op-eengesprek hebt. En zo wissel je op je gemak van de ene ‘gesprekspartner’ naar de volgende. Je hebt als het ware een serie een-op-eengesprekken, waarin alleen jij aan het woord bent.

Liever niet zelf

Als je liever niet zelf spreekt kan een woorddienstbegeleider het voor je doen. Samen met hem of haar schrijf je het levensverhaal van je dierbare op, waarvan een toespraak gemaakt kan worden. De woorddienstbegeleider kan bovendien het levensverhaal gebruiken als basis voor een tekst of gedicht voor op een herinneringskaartje.

Videoboodschap

Als je graag zou willen spreken, maar je durft niet of je kunt er niet bij zijn, dan kun je je boodschap van tevoren (laten) opnemen. Tijdens de uitvaart kan de videoboodschap dan worden vertoond. Dat kan met een camera maar ook gewoon met je telefoon. Tip: houd je telefoon liggend (horizontaal) vast voor mooi vullend beeld. Je kunt de video natuurlijk ook altijd door iemand laten maken.

Professioneel

Maak je je zorgen of je zelf wel een warm inhoudelijk verhaal kunt schrijven of goed uit je woorden zult komen? Een woorddienstbegeleider kan de taak van je overnemen. Naar aanleiding van gesprekken met de nabestaanden schrijft de uitvaartspreker een persoonlijk verhaal over je dierbare en dat verhaal vertelt hij of zij tijdens de afscheidsceremonie. Vóór de dag van de uitvaart nemen jullie de tekst samen door, want het is natuurlijk belangrijk dat alle betrokkenen zich er goed bij voelen. Soms ontvang je enkele dagen na de uitvaart het ingebonden levensverhaal. Zo kun je alles nog eens rustig nalezen.