Een eigen of bestaand gedicht voor het overlijden van je opa

Op school bij het vak Nederlands leren we van alles over gedichten. We leren dat een sonnet rijmt en veertien regels heeft, we leren dat een haiku niet rijmt en er maar drie heeft. Als we zelf een gedicht willen schrijven, kunnen al die regeltjes ons wat afschrikken. Zeker als het om het overlijden van een opa of andere dierbare gaat. Het afscheid kan immers maar één keer en ‘moet dus goed.’

Volgens Agnes zijn dat soort zorgen nergens voor nodig: ‘Een gedicht mag puur en eenvoudig zijn. Met twee of drie mooie zinnen die niet rijmen kun je net zoveel zeggen als met een lang gedicht helemaal volgens rijmschema. Het belangrijkste is, dat het iets zegt over jouw opa. Over jullie band, over het gevoel dat jullie verbond.’

Een persoonlijk gedicht schrijven voor opa

Hoe schrijf je zo’n persoonlijk gedicht? Hoe begin je? Agnes: ‘Pak pen en papier en schrijf drie woorden of korte zinnetjes op die het beste passen bij opa. Een voorbeeld is: opa rookte sigaar, opa was er altijd, opa was grappig. Beschrijf die woorden vervolgens wat uitgebreider en blijf daarbij dicht bij je gevoel. Zo kan ‘opa was grappig’ voor jou betekenen: opa vertelde altijd gekke verhaaltjes en dan moest ik heel hard lachen. ‘Opa was er altijd’ kan zijn: als ik viel, dan blies hij op mijn knieën en deed het geen pijn meer.’

Heb je een paar zinnen opgeschreven, dan kun je de mooiste eruit halen en kijken of je ze aan elkaar kunt verbinden. Dat klinkt dan bijvoorbeeld zo:

Als ik viel, dan blies opa op mijn knieën.
Hij vertelde me over een kip met zes harten en een hond met twee hoofden.
En alles kwam altijd goed.
Lieve opa, ik ga je missen.
Met al mijn harten en hoofden.

Vanuit je gevoel een bestaand gedicht vinden

Danielle Lieven werkt graag met gedichten van Toon Hermans, Annie M.G. Schmidt of Tanja Helderman. Die gedichten zijn goed te begrijpen en zitten vol met gevoel. Ook in onze gedichtenbundel vind je de mooiste gedichten voor het overlijden van een opa of andere dierbare. Hoe kies je het gedicht dat het beste bij jouw opa past? Danielle: ‘Lees ze in alle rust door en kies het gedicht wat jou het meeste raakt. Kies vanuit je gevoel, je hoeft het niet uit te kunnen leggen.’

Jouw gedicht voorlezen

Of je nu zelf een gedicht hebt geschreven of een mooi gedicht hebt gevonden: waarschijnlijk wil je het tijdens de afscheidsdienst zelf voorlezen. Veel mensen vinden dit spannend, bijvoorbeeld omdat ze bang zijn dat ze moeten huilen. Dat is helemaal niet erg! Iedereen begrijpt hoe moeilijk het is om te midden van al je verdriet mooie woorden uit te spreken.

Onderstaande tips van Danielle helpen je:

• Lees het gedicht voor de uitvaart een paar keer hardop voor. Zo weet je bij welke stukjes je een brok in je keel krijgt of moet huilen. Op die momenten kun je tijdens het afscheid wat extra tijd nemen en bijvoorbeeld een slokje water drinken.
• Zeg voordat je begint: ‘Ik vind dit moeilijk en heel spannend, maar ik wil het heel graag doen voor opa.’ Gewoon eerlijk zijn lucht vaak op en haalt de druk eraf.
• Probeer mensen niet recht in de ogen te kijken, maar kijk naar de muur achter in de zaal. Als je alle emoties in de zaal ziet, kun je je minder goed concentreren op de woorden voor je opa.

Danielle: ‘Een gedicht is een hele bijzondere en persoonlijke manier om afscheid te nemen. Hoe moeilijk, spannend of emotioneel je het ook vindt: achteraf ben je ontzettend blij dat je dit voor je opa hebt kunnen doen.’